Verbruik warmtepomp

Het verbruik kennen van een warmtepomp is belangrijk om het rendement te kunnen inschatten. Er zijn echter twee belangrijke onderdelen in het verbruik bij een warmtepomp en ze verschillen grondig van elkaar.

Het verbruik van een warmtepomp: de werking en het opvangen van tekorten

De juiste warmtepomp volgens jouw energiebehoeften kiezen is belangrijk. Een warmtepomp heeft namelijk twee mogelijke energieverbruikers aan boord.

Eerst en vooral is er natuurlijk het verbruik voor de werking van de warmtepomp. Dat is de energie die nodig is voor de compressor om de warmte via de collectorvloeistof te verhogen en over te brengen naar je woning. Om dit verbruik te kennen moet je enkele dingen weten:

• het verbruik aan energie in je woning ( warm water, verwarming, … )
• het nodige vermogen van je warmtepomp
• het rendement van je warmtepomp uitgedrukt in COP

Door het verbruik te kennen in je woning weet je wat de warmtepomp moet opwekken aan energie (uitgedrukt in kWh). Als je deze waarde dan deelt door de COP weet je wat het verbruik is van je warmtepomp op jaarbasis aan elektriciteit. Om dit te verduidelijken gooien we de verklaring in een formule en plaatsen er een voorbeeld bij:

Verbruik warmtepomp = verbruik energie in kWh in de woning / COP

Voorbeeld berekening

Om een nauwkeurigere berekening van het verbruik van een warmtepomp te maken, moeten we ook rekening houden met de Coefficient of Performance (COP). De COP geeft aan hoeveel warmte-energie de warmtepomp levert per eenheid elektriciteit die hij verbruikt.

Aannames

• Warmtebehoefte van een gezin van 4 personen: 15.000 kWh per jaar
• COP van de warmtepomp: 4, dit betekent dat voor elke kWh elektriciteit, de warmtepomp 4 kWh warmte levert.
• Huidige elektriciteitstarief per kWh (Juni 2024): €0,35

Berekening

1. Totale warmtebehoefte per jaar: 15.000 kWh
2. Elektriciteitsverbruik berekenen:
      - Elektriciteitsverbruik = Warmtebehoefte / COP
      - Elektriciteitsverbruik = 15.000 kWh / 4
      - Elektriciteitsverbruik = 3.750 kWh per jaar
3. Kosten per kWh:
      - €0,35 per kWh
4. Totale jaarlijkse kosten:
      - Totale kosten = Elektriciteitsverbruik (kWh) × Kosten per kWh
      - Totale kosten = 3.750 kWh × €0,35/kWh
      - Totale kosten = €1.312 per jaar

Resultaat

Het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van de warmtepomp voor een gezin van 4 personen, rekening houdend met een COP van 4, is 3.750 kWh. Dit resulteert in jaarlijkse kosten van ongeveer €1.312 bij een elektriciteitstarief van €0,35 per kWh.

Extra overwegingen

• Seizoensgebonden variaties: Het verbruik kan variëren tussen seizoenen, met hogere verbruiken in de winter.
• Huisisolatie: Goed geïsoleerde huizen kunnen het energieverbruik verminderen.
• Efficiëntie van de warmtepomp: De COP kan variëren afhankelijk van de buitentemperatuur en het type warmtepomp.

Deze berekening biedt een schatting en kan variëren afhankelijk van de specifieke omstandigheden en instellingen van het huishouden.

Verbruik van een warmtepomp in vergelijking met een condenserende aardgasketel

Om een vergelijking te maken tussen het verbruik en de kosten van een warmtepomp en een condenserende gasketel voor een gezin van 4 personen, nemen we enkele aannames en stappen in overweging.

We gaan uit van een warmtebehoefte van 15.000 kWh per jaar voor het gezin. Voor de warmtepomp, met een Coefficient of Performance (COP) van 4, betekent dit dat de warmtepomp 3.750 kWh aan elektriciteit per jaar verbruikt (15.000 kWh / 4). Tegen een elektriciteitstarief van €0,35 per kWh, resulteert dit in jaarlijkse kosten van €1.312 (3.750 kWh × €0,35/kWh).

Voor de condenserende gasketel, met een efficiëntie van 90%, is het gasverbruik hoger. Om dezelfde warmtebehoefte van 15.000 kWh te dekken, moet de gasketel 16.667 kWh aan energie verbruiken (15.000 kWh / 0,90). Dit komt overeen met een gasverbruik van 1.667 m³ per jaar, aangezien de verbrandingswaarde van aardgas 10 kWh per m³ is (16.667 kWh / 10 kWh per m³). Bij een gasprijs van €1,20 per m³, resulteert dit in jaarlijkse kosten van €2.000 (1.667 m³ × €1,20/m³).

In vergelijking is het gebruik van een warmtepomp aanzienlijk voordeliger in termen van energiekosten. De jaarlijkse kosten voor een warmtepomp bedragen ongeveer €1.312, terwijl een condenserende gasketel jaarlijks ongeveer €2.000 kost. Dit betekent dat een warmtepomp een besparing van ongeveer €688 per jaar oplevert voor een gezin van 4 personen, rekening houdend met de genoemde aannames en tarieven.

Verbruik van een warmtepomp bij onderdimentie

Zoals je hierboven kunt afleiden, is de aankoop van een warmtepomp een goede zaak voor je portemonnee. Bij een te kleine warmtepomp zal je echter meer verbruiken, omdat het tekort aan energie zal worden aangevuld met fossiele brandstof of extra elektriciteit. Bij een warmtepomp die volledig op elektriciteit werkt, zal extra stroom nodig zijn om het tekort aan te vullen. Verwarmen met elektriciteit van het distributienet is echter heel duur.

Om een voorbeeld te geven: stel dat ons gezin een totale warmtebehoefte van 20.000 kWh per jaar heeft. Als dit gezin een warmtepomp plaatst die op jaarbasis 10.000 kWh aan warmte opwekt, zal het tekort van 10.000 kWh volledig moeten worden opgevangen door elektriciteit van het distributienet tegen €0,30 per kWh. Dit komt neer op €3.000 op jaarbasis. Er zal dan per jaar een totaal elektriciteitsverbruik van 10.000 kWh zijn voor de warmtepomp en 10.000 kWh van het distributienet, wat resulteert in totale jaarlijkse kosten van €6.000 aan elektriciteit in plaats van de geschatte €1.125 als de warmtepomp voldoende capaciteit had om de volledige warmtebehoefte te dekken. Hou hier rekening mee bij het kiezen van een warmtepomp om ervoor te zorgen dat deze voldoende capaciteit heeft om aan de volledige warmtebehoefte te voldoen.

Hoe beperk ik het verbruik van mijn warmtepomp?

Er zijn enkele do’s en dont’s die we kunnen meegeven om ervoor te zorgen dat je warmtepomp minder verbruikt. Deze tips gelden vooral voor een goed geplaatste warmtepomp in een geïsoleerde woning. De warmtepomp moet ook instaan voor het verwarmen van de woning.

• Hou de werking van je warmtepomp constant
  Een warmtepomp haalt haar warmte uit haar omgeving zoals de bodem of grondwater. Aangezien deze temperaturen constant zijn, heeft het geen nut om de temperaturen veel te laten schommelen overdag en ‘s nachts. Als je dit toch doet zal de warmtepomp bij haar dagelijkse opstart veel verbruiken. Beter is om de temperatuur slechts één graad te laten zakken.
  
  
• Werk met zo laag mogelijk temperaturen voor je verwarming (LTV)
  Hoe lager de gevraagde temperatuur, hoe minder de warmtepomp zal verbruiken om dit te behalen. Een lagetemperatuurverwarming (LTV) zal minder energie vragen van je warmtepomp dan conventionele radiatoren. Het is dus belangrijk om de verwarming constant te laten werken.
  
  
• Lage vertrektemperatuur van het sanitair warm water
  We verbruiken niet overal kokend water. Het is dus ook niet nodig om de vertrektemperatuur van het huishoudelijk water hoog in te stellen. Regel het cv-water zo dat je perfect warm water hebt zonder veel verlies (vraag aan je installateur om je cv in te stellen). Je kan dit ook laten doen tijdens de jaarlijkse of tweejaarlijkse controle van je cv-ketel.
  
  
• Kies voor een warmtepomp met manuele elektrische weerstand
  Een elektrische weerstand in de warmtepomp zorgt ervoor dat bijgesprongen wordt als de omgevingstemperatuur niet voldoende is. Dit bijspringen gebeurt op energie ( meestal elektriciteit ) van het distributienet.
  
  
• Vermogen kiezen
  Kies een vermogen voor de warmtepomp dat zo dicht mogelijk bij het reële verbruik ligt. ( doe dit via het EPB, een transmissieberekening of verbruik in het verleden )

Als laatste geven we je graag mee dat het periodiek controleren van het verbruik geen overbodige luxe is. Door op maandelijkse basis het verbruik van je warmtepomp te controleren, bespaar je verrassingen aan het einde van het jaar.